Σαλλούστιος Κρίσπος, Γάιος

(Sallustius Crispus). Λατίνος ιστορικός (Αμιτέρνον, Σαβίνη 86 π.Χ. - Ρώμη 35 π.Χ.). Το 50 αποπέμφθηκε από τη Σύγκλητο λόγω ανηθικότητας, αλλά, αφού αποκαταστάθηκε από τον Καίσαρα, έγινε ταμίας και αργότερα πραίτορας και διοικητής της Αφρικής, όπου πλούτισε (περίφημοι είναι οι «κήποι του Σαλλούστιου») με παράνομα μέσα. Μετά το θάνατο του Καίσαρα αποσύρθηκε και έγραψε Περί της συνωμοσίας του Κατιλίνα (De conjuratione Catilinae) και τον Ιουγουρθικό πόλεμο (Bellum Iugurthinum) και ύστερα τις Ιστορίες (Historiae) σε πέντε βιβλία, που αναφέρονται στα έτη 78-67, και έχουν χαθεί σχεδόν ολόκληρα. Επιθυμώντας να αποκαλύψει τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές αιτίες των γεγονότων, ο Σ. θυσιάζει συχνά την αφήγηση στις θεωρίες που του εμπνέουν τα γεγονότα, προ- σπαθώντας να προσφέρει μια φιλοσοφική ιστοριογραφία και να διατηρήσει μια απόλυτη αντικειμενικότητα μεταξύ αριστοκρατικών και δημοκρατικών. Ωστόσο, η δραματικότητα του συγγραφέα εκδηλώνεται στις αντιθέσεις (αντιπαράθεση δημηγοριών, αντίθεση των ψυχολογικών πορτραίτων, όπως του Καίσαρα και του Κάτωνα κλπ.) και, γενικά, με τη ζωή που εμφυσά στους πρωταγωνιστές των γεγονότων. Το ύφος του Σ., θαυμαστή και μιμητή του Θουκυδίδη, παρουσιάζει ένα μορφολογικό αρχαϊσμό, ενώ η σύνταξη είναι ελεύθερη, τολμηρή και μερικές φορές σκοτεινή. Γάιος Σαλλούστιος Κρίσπος: σελίδα από κώδικα του έργου του «Η συνωμοσία του Κατιλίνα», που βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Βιέννης.